Ja sam proša sito i rešeto

ovaj grdni svijet ispitao

otrovi mu čašu iskapio

poznao se s grkijem životom.

Sve što biva i što može biti

meni ništa nije nepoznato;

što god dođe ja sam mu naredan.

Zla pod nebom što su svakolika

čovjeku su prćija na zemlju.



Gorski vijenac jedno od najznačajnijih dela srpske književnosti istoričesko sobitije kroz čije se stihove prostire ideja o nepokorenoj Crnoj Gori poslednjem utočištu slobode čija je sudbina da kao izviiskra raspali plamen borbe za oslobođenje od Turaka nastao je iz pera poete državnika duhovnika mislioca Petra II Petrovića Njegoša.



U ovom delu neprolazne vrednosti Njegoš je iskoristio epizodu iz prošlosti kako bi opevao ključne istorijske događaje s kraja XVII veka prikazao herojsko poimanje života i moralna načela patrijarhalnog čoveka opisao ondašnje prilike na geopolitičkoj sceni i svakodnevicu tadašnjeg stanovništva to jest njegove običaje kulturu verovanja i tradiciju.



Petar II Petrović Njegoš napisao je izuzetnu tvorevinu u koju se prema rečima istoričara književnosti Jovana Deretića „sleglo svekoliko iskustvo istorijsko filosofsko i poetsko čitavih epoha u životu pojedinih razdoblja i civilizacija“.



Al’ tirjanstvu stati nogom za vrat

dovesti ga k poznaniju prava

to je ljudska dužnost najsvetija!

Ako sablju poljubiš krvavu

i zaploviš u noćne valove

sljeduje ti prahu svetkovanje.